“Daha kısa ve küçük nefeslerle idare etmeye alışıyoruz …”
- Duygusal, zihinsel ve bedensel sağlığımız için nasıl nefes alıp verdiğimiz önemli mi?
Evet, bunun en bariz halini panik atak hastalarının kısa ve sık nefeslerini düşünerek anlayabiliriz. Sakin, kendine güvenli ve huzurlu bireyler uzun, geniş nefesler alır ve uzun bir şekilde verirler. Aynı şekilde kendimizi böyle hissetmek adına da nefesimizi düzenleyerek duygularımızı kontrol altına almayı başarır, zihnimizdeki karmaşayı susturur ve vücudumuza yeterince oksijen almayı başarmış oluruz.
- Doğru nefesin günlük yaşam akışımıza olan faydaları neler?
Doğru nefes doğru duruşu gerektirir. “Doğru duruş iyi bir omurga ile olur.” Omurganın uzun ve açık şekilde kullanıldığı, omurga etrafındaki kasların güçlü olduğu durumlar dik duruş olarak adlandırılıyor. Dik duruş kendine güvenen, kendi ile barışık ve çevresine karşı açık fikirli bir mizacı beraberinde getirir. Dik durabilen kişi akciğerlerine daha fazla açılabilecek alan sunar, karnını rahat bırakarak kendini sıkmaktan vazgeçer. Günlük yaşamda bunları yaşamaya başlayan kişi daha zinde, akıllı, verimli ve huzurlu olduğunu görür. Huzuru etrafına geçmeye başlar. Olaylar karşısında daha sakin ve temkinli kalabilir. Kendini stres altında bulduğunda nefesi, duruşu ve düşüncelerini kontrol ederek tüm bunları tersine çevirebilir. Bu da yaşamayı harika bir hale getirir.
- Tek başına doğru nefes yeterli mi?
Doğru nefes en basit başlangıç. Ancak elbette ki; tek başına yeterli değil. Duruş, düşünce, konsantrasyon çalışılmalıdır. Nefes bunların hepsine bir kapı açıyor. Bu açıdan nereden başlasak kardır.
- Doğru nefes egzersizleri için mutlaka kursa gitmemiz şart mı? Kendi kendimize öğrenebileceğimiz kolay bir egzersiz mi bu? Meraklılar için önereceğiniz kitap, video, internet siteleri var mı?
Bir kurs ve öğretmen çok kolaylaştırıcı olsa da olmazsa olmaz değil. Elbette kendi kendimize de çalışabiliriz, okuyabiliriz. Merak edenler için yoga ve nefes ile ilgili çok kitap var. Cem Şen’in “Nefes” kitabı mükemmel bir kaynak. Esra Karaosmanoğlu’nun “Acemi Yoginin El Kitabı” yoga ile ilgili bilgileri çok güzel derleyip toplamış, iyi bir başlangıç kitabı. Ayça Gürelman’ın Türkçeye kazandırdığı Vivekananda Yoga Üniversitesi’ne Göre Evde Yoga kitabı, Dr. Frawley’in Yoga ve Ayurveda kitabı, Iyengar’ın Hayata Işık ve Gurmukh’un İnsanın 8 Yeteneği kitapları okuduğunuzda tüm bu bilgilere ayrıntısıyla ulaşmamızı sağlayacak iyi kaynaklar. İnternet ortamında “Pranayama” diye ararsanız sayısız nefes çalışmasının videosuna ulaşabilirsiniz. www.damladonmez.com güzel bir Türkçe kaynak. https://yogawithadriene.com İngilizce olarak ücretsiz yoga dersi izleyerek yapabileceğiniz bir kaynak.
- Günlük bu egzersizler için ayırmamız gerekli süre ne kadar?
Günlük 5 dakika bile doğru nefesi öğrenmeye başlamak için yeterli. Sırtüstü uzanın, kendinizi yere teslim edin. Avuç içleriniz yukarı bakacak şekilde çevirin ve tüm vücudunuzu serbest bırakın. Burnunuzdan nefes alıp aldığınız nefes ile karnınızı şişirin. Karnınızı indirerek ve en sonunda karnınızı sıkarak nefesini burnunuzdan boşaltın. Buna alıştıktan sonra nefes alırken içinizden dörde kadar sayın, verirken beşe kadar sayarak verin. Nefesinizi bir dalganın kıyıya vuruşu gibi akışkan bir şekilde alın ve verin, durarak değil kesintisiz bir nefes olsun. Bu süreleri her gün çalıştıkça uzatabilir, kısa zaman içinde 10’a kadar sayarak alır, 15’e kadar sayarak verir hale gelebilirsiniz. Bildiğimiz gibi biz bir hastayı mekanik ventilatöre bağladığımızda inspiryum/ekspiyum oranını ekspiryum lehine ayarlıyoruz. Kendi ekspiryum süremizi de sakinleşmek ve huzurlu kalmak adına olabildiğince uzun tutmayı hedeflemeliyiz. Nihai bir hedef koymak yanlış olur, herkesin kendince bir kapasitesi olmakla beraber günlük nefesimizi düzene koymak adına her gün 5-10 dakika boyu bu çalışmayı yapmak, gün içerisinde aklımıza geldiğinde veya ihtiyaç hissettiğimizde tekrarlamak gün boyu daha iyi nefes almayı bize öğretir.
“Doğru nefes için günde 5 dakika yeterli…”
- Sizce günlük çalışma hayatımızda nefes egzersizlerini kullanarak üstesinden gelebileceğimiz durumlarla sık karşılaşıyor muyuz?
Sabah uyanırken bile stres altındayız. İşe yetişme, trafik, yarım yamalak kahvaltılar, yetişmeyen görevler, uykusuzluk, yaşadığını hissetmek için ekstra adrenalinli hobiler edinme vb. Koşturmacanın içinde durup bir kendimize bakmazsak, yılların geçip gittiğini ve çok da bir şey anlamadığımızı ve hatta hatırlamadığımızı görebiliriz. Odaklanmak, nefes egzersizi söz konusu olduğunda nefese odaklanmak, o anda sadece nefes çalışmak, sadece nefesini izlemek, bu koşturmanın durduğu, zihnin rahatladığı o mucizevî anlardan biri. Dağınık bir evin içinde karışık eşyaların arasında aradığımızı bulamadığımız ve düzenlemek için zaman ayırmak zorunda olduğumuz gibi, dağınık bir zihnin de durdurulmaya, düzenlenmeye ihtiyacı var.
- Son olarak, hepimiz sürekli yoğunluk ve stresin bir arada olduğu acil servis koşullarda çalışıyoruz. Nefes egzersizlerinin çalışma ortamımızda bizlere nasıl fayda sağlayacağını düşünüyorsunuz?
Acil Serviste çalışan biri her gün, olağan üstü üzüntü, endişe ve kaygı ile karşılaşmaktadır. Uykusuz, aç ve susuz kalmak, ayakta fazla kalmak da işin diğer boyutudur. Bir bilgisayar oyunundaki süper kahramanlar gibiyiz ve kaybettiğimiz canlarımızı doldurmamız gerekiyor. Başkalarını düşündüğümüz kadar kendimizi, eşimizi, çocuklarımızı, ailemizi de düşünmemiz, sevmemiz, zaman ayırmamız, sağlığımıza önem göstermemiz gerekli.
En önce kendi canımızı dolduracağız, kendimizi olabildiğimiz en ideal halimize getireceğiz ki fayda sağlamak için yaptığımız bu işte verimli olalım, yaptığımız işten keyif alalım.
Yaşamak çok güzel ve keyifli, her an, her nefeste…
