TATD Şiddet Çalıştayı

67

TATD Şiddet Çalıştayı 9.3.2013'te Dernek Merkezinde (Cinnah Cd, No: 51 / 10, Çankaya – ANKARA) yapıldı. T.C Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nden 112 Acil Sağlık Hizmetleri Daire Başkanı Sayın Mehmet Akif Güleç'in katılımı ile gerçekleştirilen çalıştayda ayrıca TATD Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Levent Avşaroğulları, eş başkanı Prof. Dr. Oktay Eray ve yönetim kurulu üyelerinden Doç. Dr. Ahmet Demircan da hazır bulundular. Türkiye'nin çeşitli illerinden 30 kadar katılımcının beşer kişilik gruplar halinde tartışmalar yaparak oluşturdukları sonuçlar birleştirilerek gün sonunda bir sonuç bildirisine dönüştürüldü. Acil Tıp AD başkanı, Acil Tıp Klinik Şefi, Öğretim görevlileri, Başasistan, Uzm. Dr., Asistan Dr., Acil servis Hemşiresi düzeyinde katılım vardı ve acil sağlık hizmetlerinin bütün kademelerinde çalışanlar temsil edilmiş oldu. 

ACİL SAĞLIK HIZMETLERİNDE SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK ŞİDDET ÇALIŞTAYI SORULAR VE CEVAPLARI

A. Türkiye acil servislerinde sağlık çalışanlarının maruz kaldığı şiddet ve taciz türleri nelerdir?

1. Sözlü şiddet
2. Fiziksel şiddet
3. Beden dili ve bakışlar ile uygulanan şiddet
4. Kişisel eşyalara, hastane malına zarar vermek
5. Cinsel taciz
6. Şikayet yolu ile uygulanan şiddet
7. Mobbing (yönetici zorbalığı)
8. Teknolojik imkanlar kullanılarak yapılan tacizler (cep telefonları ile yapılan izinsiz çekimler, vs)
9. Ateşli silah ya da delici kesici aletle uygulanan şiddet

B. Şiddet ve tacizin ortaya çıkmasına katkı sağlayan hasta ve yakınlarına ait muhtemel nedenler nelerdir?

1. Ani gelişen sorunların kişileri hazırlıksız yakalaması ve bunun çaresizlik, kontrol kaybı, öfke duygularına sebep olması, kronik hastalıklara sahip kişilerin yakınlarındaki bıkkınlık, stres, hastanın bakımını nasıl yerine getireceğini bilememe, yeterli imkanlara sahip olmama ve buna bağlı endişenin artması
2. Hasta başına düşen zaman çok az olduğundan yeterince ilgilenilmiş hissetmeme değersiz hissetme, sorunlarının tam olarak çözülmediğini düşünme
3. Hastane ve sağlık sisteminden beklentilerin artmış olması, kişilerin hastanedeki imkanlarla verilemeyecek kalitede bir hizmet beklentisi içinde olması.
4. Acil servis hakkındaki bilgilerinin yeterli olmaması:
   1. Acil servis işleyişinin hastanedeki diğer bütün bölümlerden farklı olduğunun anlaşılamaması (önce gelen değil, daha acil olan önce bakılır kuralının anlaşılamaması, triyaj sistemininin bilinmemesi),
   2. Acil sağlık hizmetlerinin kapsamının ve acil serviste yapılacak, yapılamayacak işlemlerin bilinmemesi ve uygunsuz taleplerde bulunmaları
5. Acil serviste hasta ile ilgili yeterli bilgilendirilmeme sonucu endişenin artması: doktor tedavi ve muayene sürecini bilirken hasta ve yakının aynı bilgiye sahip olmaması sonucu süreci anlayamaması ve örneğin takip süreçlerinin hasta ve yakınları tarafından bir şey yapılmadan geçen bir zaman olarak algılaması, olaydan sonra haberdar edilen kişi olarak acil servise endişeli olarak gelmeleri, daha önceden bilgi verilen diğer hasta yakınlarının bilgiyi yeni gelenlere aktarmaması
6. Acil olmayan hastaların da acil serviste hızlı ve öncelikli hizmet almak istemeleri, veya protokol hasta gibi kişilerin sağlık durumları acil olmamasına rağmen durumu acil olan herkesten önce hizmet almak istemesi
7. Altta yatan kişilik bozukları
8. Şartlanmış, önyargılı olarak acile gelmek: Bağırma ve tehdit ile işlerimiz daha çabuk yürür, bunlar bana bakmazlar, zaten çok para alıyorlar vs vs
9. Alkol ve madde kullanımı
   1. Akut alımı sonucu kontrol kaybı olması
   2. Alkol- madde bağımlılarının acilden ilaç temin etmek istemeleri ve isteklerinin reddedilmesi
10. Acil beklenmeyen sağlık durumlarında saldırganlığın haklı bulunması (ne yapalım hastamız vardı kendimizi kaybettik, aslında ben böyle bir kişi değilim vs gibi)
11. Sağlık çalışanlarının normal insani ihtiyaçlarının karşılanmasının bile anormal karşılanması (örneğin çay içmesi, tuvalete gitmesi, espri yapması gibi)
12. Bekleme süresi ne kadar kısa olursa olsun kişilere yeterli gelmemesi, acil serviste bekleme süresinin sıfır olmasının istenmesi, sabırsızlık, tetkik ve işlemlerin olağan süresinin bile uzun bulunması
13. Diğer hasta yakınlarından etkilenme ve olumsuz davranışlarını taklit etme
14. Hasta yakınlarının daha çok erkek olması ve erkeklerin sorunları şiddet yolu ile çözme eğiliminin daha fazla olması
15. Kalabalık olarak hastaya refakat edilmesi

C. Şiddet ve tacizin ortaya çıkmasına katkı sağlayan sağlık çalışanlarına ait sebepler nelerdir?

1. İletişim becerileri, öfke yönetimi, saldırgan hasta ile başetme konusunda eğitim eksikliği
2. Bilgilendirmenin öneminin bilinmesine rağmen çeşitli sebeplerle yetersiz bilgilendirme yapılıyor olması, yapılan bilgilendirme sırasında kişilerin anlayabileceği bir dil kullanılmaması,
3. Hasta ve yakını ile empati kuramama
4. Acil serviste çalışmaya uygun olmayan kişilik özelliklerine sahip kişilerin acil serviste çalışması: Altta yatan kişilik bozuklukları olan, hastanenin diğer yerlerinde istenmeyen kişilerin ceza olsun diye veya kurtulmak için sürgün olarak acil servislere verilmesi
5. Ekip çalışması yapmayı bilmemek, bütün işleri daha çömez olan kişilerin sırtına yüklemek, asistan hekimlerin hasta bakımında yalnız kalması (bazı uzman doktor ve öğretim üyelerinin hasta bakımına hiç katılmaması)
6. Konsültan hekimlerin nasıl olsa acil serviste bir bakan var diye düşünerek hastanın sorumluluğuna katılmaması ve gecikmesi,
7. Sağlık çalışanlarının hukuksal mevzuatlar açısından eksiklikleri, hukuksal haklar konusunda bilgilerinin ve hak arama bilincinin eksik olması
8. Hastaya yeterli zaman ayırmama (hasta sayısının çok fazla olması sebebi ile)
9. Kendi sağlık sorunları için profesyonel psikiyatrik destek alamama
10. Hastaların meslekleri ve yaşamları ile ilgili kişisel tercihlerine saygı göstermemek (bayan doktor isteği, kendi tedavi sürecinde aktif rol alma isteği gibi)
11. Görev tanımı içindeki işleri hasta yakınlarına yaptırmaya çalışma
12. Etik olmayan davranışlarda ve taleplerde bulunma (bıçak parası gibi)

D. Şiddet ve tacizin ortaya çıkmasına katkı sağlayan toplumsal ve sağlık politikalarından kaynaklanan sebepler nelerdir?

1. Toplumun bütün kesimlerinde şiddetin bir sorun çözme biçimi olarak kabul edilmesi ve normal kabul edilmesi (mecliste vekillerin bile birbirine sözlü, fiziksel saldırıda bulunması, aile içi şiddet, akran zorbalığı, mobbing, terör vs)
2. Sağlık hizmetine ulaşmada yaşanan zorluk, hakedilen kaliteli sağlık hizmeti almada zorluk yaşanması, sağlık sorunlarına defalarca gidip gelmesine rağmen çözüm bulunamaması ve bunun sebebi olarak sağlık çalışanını görmek
3. Medyadaki sağlık konusundaki tutum
   1. Sağlık sektörü ile ilgili sürekli sadece olumsuz haberler yayınlanması, bu yayınlarda sistem sorunlarının değil sağlık çalışanlarının işlenmesi,
   2. Kahramanlık hikayelerine hiç yer verilmemesi, haberlerin yanlı verilmesi ve başarılı olaylarda bile başarısızlık var gibi gösterilmesi
   3. Günlük dizi ve programlarda şiddeti körükleyen görüntülerin yayınlanması (Sigaraların çiçekle kapatılması, küfürlerin biplenmesi gibi olumsuz örnek olabilecek davranışların sansürlenmesi ama hastane basma ve saldırı gibi olayların dizilerde rahatça yer alması)
   4. Şiddet haberlerinin sürekli televizyonda olması ama karşılığında alınan cezaların ve sonuçların medyada yer bulmaması
4. Sağlık konusunda bilgi kirliliği olması, yapılan bazı iyileşmelerin sağlık bakanlığı tarafından kamuoyuna sanki sistemdeki bütün sorunlar çözülmüş gibi anlatılması, oluşan sorunların sağlık personelinden kaynaklanıyor gibi bir hava yaratılması
5. Toplum genelinde bazı doktorların yanlış davranışlarının bütün bir meslek grubuna maledilmesi (bıçak parası, kötü muamele vs) ve dolayısı ile bilinç altlarında sağlık çalışanlarına karşı bir reaksiyon gelişmesi
6. Hekimlerin toplumdaki geleneksel rollerinin değişmesi (hastaya hakim paternal konumdan, hastayla eşit-partner konuma geçilmesi)
7. Sosyal devlet çerçevesindeki bazı hizmetlerin yetersizliği, hasta bakımının tamamen ailelerin üzerine bırakılması
   1. Alkol- madde bağımlıları konusundaki hizmetlerin yetersiz olması
   2. Yaşlı bakımı, yatalak bakımı, özürlü bakımı hizmetleri konusunda yetersizlik ve bu hastaların tedavi bitimi taburculuğunun bakım merkezlerine yapılamaması, acil servis sedyelerini işgale devam etmeleri
   3. Kimsesiz, evsiz kişilerin bakımının kurumsal olarak yapılmaması ve bu sebeple böyle kişilerin acil servisten taburcu edilememesi
8. Sağlık çalışanlarına karşı görev başındaken işlenen suçların cezasının yetersiz kalması ve caydırıcılığının olmaması, paraya çevirilmesi, ertelenmesi
9. Acil servislerde iş yükünün çalışan sayısına göre çok fazla olması ve buna bağlı sorunlar:
   1. Sağlık çalışanlarının toleransının azalması, sürekli gergin olmaları, tükenme sendromunun acil çalışanlarında fazla olması
   2. Acil servis çalışmasının bayram ve tatilleri, geceleri de kapsaması kapsaması yeterli dinlenme ve deşarj zamanı olmaması, aile ile arkadaşlarla vakit geçirme, spor, seyahat gibi aktivitelere hiç zaman ya da para olmaması
10. Performans uygulamalarının acil serviste yapılan ücretlendirilmede haksızlığa yol açması bunun mesleki doyumu azaltması

E. Şiddet ve tacizin ortaya çıkmasına katkı sağlayan kurumsal ve mekandan kaynaklanan sebepler nelerdir?

1. Acil servis mimarisinin uygun olmaması
   1. Yeterince büyük değil, konforlu olmaması
   2. Uygar ve kişilerin oyalanabilecekleri bekleme salonu olmaması
   3. Hasta mahremiyetine uyulamaması
   4. Acil servis çalışma ortamı dışarıya açık olduğundan saygı uyandıracak bir makam algısı oluşmaması
   5. Fiziksel mekanların acil için baştan planlanmaması, sonradan uydurma acil servislerin işlevsel olmaması
2. Acil servislerin aşırı kalabalık olması, iş yükünün çok fazla olması
   1. Yeterli sayıda personel olmaması (doktor, yardımcı sağlık personeli, sağlık dışı personel)
   2. Doktor başına düşen hasta sayısının fazla olması
   3. Kesintisiz uzun çalışma saatleri olması ve sürekli fazla mesai yapılması
   4. Hastalık izni bile kullanılamaması, senelik izin kullanılmaması
   5. Tıbbi sekreter sayılarının az olması ve onların yapacağı işlemlerin hekimler tarafından yapılması,
   6. SGK, kalite çalışmaları vs ile ilgili kırtasiye işlerinin sürekli artması
3. Uygunsuz ve kötü hastane yöneticiliği sonucu:
   1. Hastane içi hizmetlerdeki aksaklıklar sonucu ortalama yatış döngüsünü uzatması, ve acilden yatış bekleyen hastalara yatak bulunaması, acil serviste hastaların geçirdiği süre uzaması
   2. Hastaların acil tedavileri bitince, acil servis sonrası hastane ve hastane dışı birimlerin yetersizliği sebebi ile hastaların acil servisten ilgili bölümlere yönlendirilememesi
   3. Kurum içi yaptırımların uygulanmaması (konsültasyona geç gelindiğinde ceza verilmemesi gibi)
   4. İdarecilerin sağlık bakanlığının yeni oluşturduğu mevzuatlara uyum süresindeki yetersizlik ve bazı mevzuat hükümlerini uygulamaması
   5. Yöneticilerin acile bakışlarının farklılığı, hastanenin diğer bölümlerinden çıkma, eski malzemelerin acile verilmesi, tadilatların yapılmak istenmemesi
4. Acil serviste ve hastanenin diğer bölümlerinde konsültasyonların uzman doktor düzeyinde yapılmaması, bunun da tetkik ve tedavi sürelerini uzatması
5. Sağlık çalışanlarının görev tanımlarının net olmaması hasta bakımı ile ilgili bazı işleri yapacak sağlık personeli bulamama
6. Güvenlik önlemlerinin yetersiz olması,
   1. Acil servise girişte silah kontrolü olmaması
   2. Polisin görev tanımının yetersizliği, otoritesinin vatandaşça tanınmaması, olay olmadan önleyici rol üstlenememesi
   3. Acilin ve işleyişinin özelliklerini bilen sabit güvenlik ekiplerinin olmaması
   4. Güvenlik elemanlarının yetkilerinin yetersiz olması, caydırıcı olmaması
   5. Hasta yakınlarının fiziksel bir engelle karşılaşmadan acil servisin tüm birimlerine rahatlıkla ulaşabilmesi
   6. Çok fazla hasta yakınının acil servise alınması
   7. Yöneticilerin çalışan güvenliği konusuna yeterince özen göstermemesi
7. Yöneticilerin acil serviste ortaya çıkan şiddete sebep olmalarının yanısıra herhangi bir tartışmada sağlık çalışanlarına destek olmaması. Kurumun idari ve hukuki olarak çalışanlarına yeteri kadar sahip çıkmaması, sağlık çalışanlarının davalarda yalnız bırakılması ve saldırganla sürekli karşılaşmak zorunda kalmaları
8. Bazı kurumlarda bekleme sürelerinin uzun olması
   1. Konsültasyon sürelerinin uzaması
   2. Hastane otomasyon sisteminden kaynaklanan sorunlar ve uzayan işlem süreleri
   3. Tetkik, görüntüleme sürelerinin uzaması
9. SGK’nın çeşitli uygulamalarının hasta ve doktoru karşı karşıya getirmesi (acil kullanılması gerekli bazı ilaçların yatış olmadan verilememesi, bazı ilaçların acilde yazılamaması, katkı payı verecek hastaların-yeşil alan doktorun seçimine bırakılması),
10. Acil servisin suistimali ve gerçek işlevi dışında işler için kullanılması
    1. Ücretli hastanın acil servise yönlendirilip ücretsiz giriş yaptırmaya çalışılması
    2. Hastanenin poliklinik hizmetlerindeki aksaklığın acil servis üzerinden telafi edilmeye çalışılması (enjeksiyon, tansiyon ölçümü, mesai bitimine yakın kan alma, kan transfüzyonu, rutin kemoterapi, pansuman, ameliyat dikişlerinin alınması gibi acil olmayan işlemler için gerekli düzenlemeler yapılmadığından bütün bu ve benzeri işlemlerin acilde yaptırılmak istenmesi, zaten fazla olan işlerin daha da artması)
    3. Hasta yatış çıkış işlemlerinin mesai saatleri dışında sadece acil servislerde yapılması,
    4. Mesai saatleri dışında poliklinik hizmetinin olmaması/kullanılmaması ve acil servislerin poliklinik gibi kullanılması
11. Büyük hastaneler dışı hastanelerden ya da merkezlerden gereklilik halinde hastaların ileri merkezdeki ilgili servislere gönderilememesi ve çaresizlik sonucu bu hastaların hastaneye girişlerinin hep acil servis üzerinden yapılması
12. Sağlıkta dönüşüm programları sonucu hastanın artık müşteri olması ve sağlık hizmetinin de tamamen müşteriye yönelik olması, çalışan memnuniyetinin önemsenmemesi
13. ASKOM karalarının uygulanmaması.
14. SABİM şikayetlerinin hiçbir süzgeçten geçirilmeden sağlık çalışanlarına iletilmesi.
15. Triajın bilimsel ve gerçek anlamda etkili olarak yapılamaması
16. Göçmenler, mülteciler, evsizler gibi grupların acil servis dışında hizmet alamaması ve bunların sorunlarının çözülememesi (suriye, afganistan vs)
17. 112’nin hasta koordinasyonundaki yetersizlikler, 
18. Acil servis personel yapısının kötü planlanması:
    1. Yeni başlayan deneyimsiz personellerin işi öğrensin diye hep acilden başlatılması, oryantasyon programına alınmaması
    2. Acil servislerde isteksiz, diğer bölümlerde istenmeyen personelin çalıştırılması, acil serviste çalışmanın personele ceza olarak verilmesi

F. Çözüm önerileri nelerdir?

1. Nerden gelirse gelsin şiddete gerçekten sıfır toleransla mücadele edilmesi
2. Kamu bilgilendirilmesi, toplumsal bilinç ve sempati uyandırılması, toplumda şiddeti azaltacak politikalar uygulanması
   1. Sivil toplum örgütlerinin daha etkili kullanılması
   2. Acil servis işleyişi (acil serviste de beklemek gerekebileceği ve triyaj sistemi hakkında) hakkında toplumsal bilgilendirme yapılması (kamu spotu vs)
   3. Acil servislere acil servis çalışanlarına şiddet uygularsanız cezası 1 yıldan başlar gibi tabelalar asılması
   4. Hasta hakları tabelalarının yanında, çalışan haklarının da bulunduğu bildirilerin asılması.
   5. Sağlık çalışanlarının insani taraflarının ve başarılarının insan hayatına katkılarının vurgulanması ve insan olduklarına vurgu yapılması, acil servis çalışanların anıları ve yaşadıkları ile ilgili toplum bilgilendirilmesi
   6. Toplumda sağlık çalışanına olan güven ve saygının tekrar kazandırılması
   7. İlkokuldan itibaren sağlık bilgisi ve hastanelerde davranış kurallarını içeren derslerin programa yerleştirilmesi, gerekirse bu derslere sağlıkçıların misafir olarak katılması ve kendilerini çocukluktan başlayarak sevdirmeleri
   8. Güncel medyada yer alan sadece sağlıkçıları ilgilendiren değil bütün şiddeti özendiren haberlerin denetlenmesi
   9. Sağlık alanındaki şiddet toplumsal şiddetten ayrılamaz, toplumuzda giderek artan şiddet eğiliminin sosyal bilimcilerce araştırılması
   10. Şiddet ile ilgili haber olduğunda suçlu tarafa yönelik ceza haberlerinin de basında yer almasının sağlanması
3. Acil servislerde gerginliği azaltıcı düzenlemeler yapılması
   1. Hastanenin girişinden itibaren stresi azaltacak önlemlerin alınması, tabela, otopark düzenlenmesi yapılması
   2. Acil serviste yeterli sayıda refakat, danışma personelinin bulundurulması
   3. Hastanede çalışan tüm personelinin görev tamımlarının belirgin olması
   4. Acil servislerin fiziksel koşulları iyileştirilmesi, hastalar, yakınları ve çalışanlar için uygar alanlar oluşturulması
   5. Acil servislerin kendi laboratuarlarının, USG, BT ve bazı merkezlerde mesela inme merkezleri MR’ının olması
   6. Acilde çalıştırılacak elemanların ortama uygun karakterde olması (acil servisler sürgün yeri olmamalı)
4. Hukuksal düzenlemeler yapılması:
   1. Şiddet uygulayanlara hapis yerine kamu hizmeti verilmesi ve bu cezanın acil serviste çalışma cezası olması, psikolojik değerlendirme takibi yapılması
   2. Sağlıkçılara karşı işlenen şiddet suçları kesinleştiğinde verilen cezaların paraya çevirilememesi, cezaların caydırıcı olması
   3. Gözaltı sürelerinin uzatılması, nöbetçi mahkemelerin devreye girmesi, savcıların kişileri hemen serbest bırakmama yönünde kanaat kullanması ve böylece saldırganın acil servise 1 saat sonra hemen geri gelmesinin engellenmesi
   4. Şiddet olaylarını takiben kurumsal davaların açılması ve bu davaların takibinin kişilerin insiyatifine bırakılmaması, kişilerin yalnız bırakılmaması
   5. Hukuksal desteklerin kolay ulaşılabilir olması ve bürokratik engellerin kalkmasının sağlanması, her kurumun ayrı ayrı hukuk danışmanlarının olması
5. Çalışma şartlarının iyileştirilmesi
   1. Yardımcı sağlık personeli, tıbbi sekreter sayısı ve niteliği arttırılmalı
   2. Acil çalışanları düzenli olarak sağlık ve psikiyatrik kontrollerinden geçirilmeli ve yaşadıkları sorunlar erken tespit edilmeli, erken profesyonel destek almaları sağlanmalı
   3. Çalışanların özlük haklarının iyileştirilmesi, yıpranma payı eklenmesi (gece mesai ve tatil günlerinin ücretlendirilmesinin düzenlenmesi)
   4. Performans sisteminin hakkaniyeti hale getirilmesi
   5. SGK’ya geri dönüşteki belgelerin, bilgilerin azaltılması
6. Güvenlik zaafiyeti varsa giderilmesi,
   1. İmdat butonu konulması
   2. Güvenlik görevlilerinin fiziksel özelliklerinin caydırıcı olması, güvenlikler acilde sabit olmalı
   3. Beyaz kod sisteminin yaygınlaştırılması
   4. Acil girişlerinde x-ray cihazları ile tarama yapılması, silahların teslim edilmesine dikkat edilmesi, acil servis içerisine alınmaması
7. Şiddet uygulayan kişiye hekimin çekilme hakkının uygulanması, tıbbi durumu uygun ise şiddet uygulayan hastanın hizmetinin başka kurumda verilmesi
8. Sağlık çalışanlarının eğitimi:
   1. Acil çalışanlarına hasta ve yakını iletişim becerileri ve stresle baş etme için eğitim verilmesi (mezuniyet öncesi ve mezuniyet sonrası)
9. Acil Servis Dostu Hastaneler oluşturulması:
   1. Acil servis ve hastanede sosyal hizmetler ve halkla ilişkiler uzmanı 7-24 acil serviste görevlendirilmeli
   2. Hasta bekleme sürelerinin kısaltılması için düzenleme yapılması
   3. Triaj sistemlerinin düzeltilmesi
   4. Acil servisten olan yatışlara öncelik tanınması
   5. Konsultasyonların hızlanması,
   6. Acil servis sonrası hizmetlerin iyileştirilmesi
10. Sağlık sistemi değişiklikleri yapılması:
    1. Basamak sisteminin güçlendirilmesi ve bazı sorunların aile hekimlerinde çözülmesinin sağlanması
    2. ASKOM kararlarının tüm branşlara duyurulup, uyulmasının sağlanması
    3. Triaj hemşireliği kavramının geliştirilmesi
    4. Acil tıp uzmanlığının özendirilmesi
    5. Kıdemli ve uzman doktorların mutlaka hasta bakımına katılımı
11. Şiddete uğrayan personele şiddet sonrası çalışma öncesi destek verilmesi (hukuksal, psikolojik)
12. Acil servis içinde oluşan şiddet olaylarında acil servis yöneticilerinin de (AD Bşk, şef, sorumlu hekim) yapabilecekleri şeylerin bazen sınırlı olduğu, ve hastane idaresi ve sistemle ilgili bazı sorunları çözemeyebilecekleri özellikle acil çalışanlarınca bilinmeli ve bu sebeple öfke acil yöneticilerine yönlendirilmemeli. 

[gallery-4]