Türkiye Acil Tıp Derneği’nden Kamuoyuna Duyuru
“Ani kalp ölümü” ya da “Ani kalp durması”, bilinen kalp hastalığı olsun olmasın belirtiler başladıktan sonra genellikle 1 saat içinde olan beklenmedik ölümlerdir. Bu ölümler sokakta, evde, iş yerinde veya hastanede olabilmektedir. Ülkemizde her yıl 90000 civarında kişi ani kalp durması nedeniyle ölmektedir. Başka bir deyiş ile, yaklaşık her 6 dakikada bir kişiyi ani kalp durması nedeni ile kaybediyoruz.
Hastane dışında ani kalp durması olaylarının yaklaşık yarısında, sağlık personeli olmayan tanıklar bulunmaktadır. Yaşanan olay sonrasında sağlık personelinin olay yerine ulaşma süresinde olaya tanık olanların yapacakları kişinin yaşam şansını artırmaktadır. Erken müdahale, acil sağlık sisteminin hızlı bir şekilde haberdar edilmesi ve olay yerine sağlık personelinin ulaşması ile sağ kalım şansı belirgin olarak artmaktadır.
Hastane içinde olan ölümlerde sağ kalım ABD’de %25 civarında olmasına rağmen hastane dışı ölümlerde bu oran %10 civarındadır. Üstelik ABD’de bu olayların yaklaşık yarısında sağlık personeli dışında kişilerce kalp masajına yani göğüs basılarına başlandığı, hatta üçte birine elektriksel şok tedavisinin sağlık personeli dışında kişilerce uygulandığı bildirilmektedir.
Ülkemiz için bu kadar iyimser konuşmak maalesef mümkün değildir. Olayların sadece %1.7’sine halktan kişilerce kalp masajına başlandığı bildirilmiştir.
Ülkemizde ne yazık ki ilkyardım eğitimi almış olan kişi sayısı da oldukça azdır. Yine hayat kurtarıcı olduğu bilinen halktan kişilerin de kullanabileceği otomatik şok cihazlarının sayısı ise gelişmiş ülkelerin çok altındadır.
Sonuç olarak, ülkemizde bu konuda almamız gereken çok uzun bir yol bulunmaktadır.
Sayın halkımız
Bugün binlerce acil tıp uzmanı ve hekim acil servislerde hizmet vermektedir. Her birimizin tek gayesi sevdiklerinizin sağlığını korumak ve hayatta tutmaktır. Bizlerin ve acil sağlık sisteminde çalışan sağlık personellerinin tüm çabasına karşın ani kalp durması sonrası vatandaşlarımızı hayatta tutabilmek için olaya tanıklık eden sizlerin müdahalesi önemlidir.
Öncelikle ilkyardım eğitimi almaya çalışmalısınız. Böylece sizler de en zor anlarda yardıma ihtiyacı olan kişilere bilgili bir şekilde müdahale edebilirsiniz. 112 aranarak acil sağlık hizmetlerinin erken dönemde haberdar edilmesi gerektiğinin bilincinde olmalısınız. Hatta kendi sağlığınızı düşünerek çocuklarınıza herhangi bir sağlık sorunu yaşadığınızda 112’yi aramaları gerektiğini ve nasıl arayacaklarını öğretmelisiniz. Ancak erken çağrı ile sevdiklerinize daha hızlı ulaşılabilmesini sağlayabilirsiniz.
İlkyardım eğitimi almış olanlar öğrendikleri gibi bir bütün olarak müdahaleleri yapmalıdırlar. Bu video halkımızın konu hakkındaki farkındalığını ve ilk yardım eğitimine ilgisini arttırmak için derneğimizce hazırlanmıştır. Alınacak kısa bir eğitim ile, olay yerinin güvenli olduğundan emin olduktan sonra hayat kurtaran iki basamak videoda anlatılmaktadır:
1. Ani kalp durması olduğunu doğrulama ve 112’nin aktivasyonu
- Bilinci kapalı veya aniden yığılıp kalan bir kişi ile karşılaştığınızda ilk yapacağınız şey kişinin yanıt verip vermediğini değerlendirmektir. Bunun için kişiyi omuzlarına nazikçe vurarak iyi olup olmadığını sorun. Yanıt vermiyorsa, yakınızdaki kişilere yardım için seslenin.
- Yanınızda birileri varsa 112’yi aramalarını söyleyin. Yoksa 112’yi siz arayın. Bunu cep telefonunuzdan da yapabilirsiniz. Cep telefonunuzu sırtüstü yerde yatan kişinin yanına koyup hoparlörü açarak da bunu yapabilirsiniz. (Cep telefonları ücretli aramaya kapalı olsa dahi 112’yi arayabilirsiniz).
- Varsa yakınınızda bulunan otomatik şok cihazını getirmelerini isteyin.
- 112 komuta kontrol merkezine ulaştıktan sonra çağrı yönlendiricisi sağlık personelinin komutlarına uyun.
- Kişinin soluk alıp almadığını kontrol edin. Kişinin göğsünün hareket edip etmediğini bakın. Kişi soluk almıyor ya da iç çeker tarzda soluk alıyorsa ikinci basmağa geçin.
- Eğer kişinin göğüs hareketi normal ve yaşam bulguları (size yanıt vermesi ya da hareket etmesi) varsa kişinin yanında kalın ve 112’yi bekleyin.
2. Göğüs basılarına (kalp masajı) başlama
- Ellerinizi göğüsün orta noktasında, iman tahtasının alt yarısında birleştirin. Dakikada 100-120 defa basacak şekilde kalp masajına başlayın. Bu videoda gördüğünüz müziğin temposunu bu bası hızını yakalayabilmek için kullanabilirsiniz. Tüm dünyada Bee Gees topluluğunun bu şarkısı (Stayin’ Alive – Hayatta Kalmak) hatırlatıcı olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle bu videoda da kullanılmıştır.
Türkiye Acil Tıp Derneği’nin (TATD) ülkemizde ani kalp durması ile yaşanan ölümlerin önlenmesi hakkında farkındalığın artması için hazırlamış olduğu bu videoya desteklerinden dolayı Pınar Karşıyaka Basketbol Takımı yöneticileri ve takım oyuncularına (İnanç KOÇ, Can ALTINTIĞ ve Kenan SİPAHİ) teşekkür ederiz.
Unutmayın!
‘Kurtarılabilecek çok hayat var’
Prof. Dr. Yıldıray ÇETE
TATD Yönetim Kurulu Başkanı
